We leven in een tijd waarin geopolitieke ontwikkelingen zich niet over decennia, maar over nachten voltrekken. Als je naar bed gaat, heb je geen idee waar je mee te maken zal hebben als je wakker wordt. 

Dit spanningsveld zorg ook bij Charge voor uitdagingen . Want hoe geef je richting aan de lange termijn als de korte termijn je steeds weer inhaalt? 

Toen we in de zomer van vorig jaar aan de voorbereiding van ons project over Europese defensiesamenwerking werkten, konden we niet voorzien hoe sterk de politieke wil en financiële middelen hiervoor zich in korte tijd zouden ontwikkelen. Wat onbespreekbaar leek, is nu aan de orde van de dag. Mission accomplished, dus? Allerminst. Dit momentum komt niet voort uit visie, maar uit crisis. 

Dat is een bekend patroon. Reinier van Lanschot zei het treffend in de epiloog van Europa Dichterbij: Europese integratie voltrekt zich telkens weer van crisis naar crisis, als een auto met vierkante wielen die pas onder hoge druk vooruit komt. En die druk is nu torenhoog. Maar waar zal de auto tot stilstand komen?

Om een lange termijn-scenario te ontwikkelen, moeten we eerst bepalen waar we staan. Welke rol gaat de coalition of the willing, die zich onlangs verenigde in Londen, spelen? Hoe verhoudt de EU zich daartoe? En wat gebeurt er in de rest van de wereld?

Peter Knoope, adviseur voor ons defensieproject en gevestigd in New Delhi, ziet een opmerkelijke verschuiving in India. De affiniteit met Rusland, wat India steunde in zijn onafhankelijkheidsstrijd tegen Britse overheersing, is daar historisch gezien sterk. Maar nu lijkt er iets te veranderen. De publiekelijke vernedering van Zelensky bij Trump deed velen in India denken aan hun eigen ervaringen met internationale machtsverhoudingen. En dat wekt begrip – niet voor Rusland, maar voor Oekraïne en zijn bondgenoten. Gaat de wereldorde ook over deze as kantelen?

Het valt moeilijk te voorspellen.

Wat wel zeker is: Europa móet een grote stap naar voren zetten. "Ik heb de bellen voor Europa nog nooit zo oorverdovend horen luiden," zei iemand tegen me in Brussel. "Als het nu niet gebeurt, wanneer dan wel?" Op korte termijn moeten er politieke keuzes gemaakt worden. Dan onderzoeken wij hoe die auto kan blijven rollen.