Margrethe Vestager: Deense ‘ijskoningin’ met hart voor een eerlijke markt
Elke maand plaatst Charge een kort artikel over een belangrijke Europeaan. Vandaag in de schijnwerpers: Margrethe Vestager, Eurocommissaris voor Mededinging. Binnenkort dient zich een nieuwe Europese Commissie aan, wat het einde van haar tijd bij de commissie betekent. Tijd om terug te blikken op de nalatenschap van deze onpartijdige Deense ‘ijskoningin’.
Vestagers politieke carrière staat in het teken van rechtvaardigheid. In de afgelopen tien jaar maakte ze zich hard voor de eerlijke naleving van EU-wetgeving op de interne markt. Als Eurocommissaris legde ze hoge boetes op voor onrechtmatig belastingvoordeel en machtsmisbruik aan techgiganten Apple, Google, en Facebook. Het Europees Hof bekrachtigde vorige maand Vestagers opgelegde navordering van 13 miljard euro aan belastinggeld voor Apple en een boete van 2,4 miljard voor Google. Deze stevige sancties zijn voor Vestager de sleutel tot een eerlijker speelveld. De rechten van de consument en de concurrentiepositie van kleinere bedrijven staan bij haar voorop. Haar onverbiddelijke aanpak leverde haar zelfs de bijnaam ‘ijskoningin’ op.
Dit publieke imago staat in schril contrast met de persoonlijke warmte die ingewijden haar toeschrijven. Ze neemt regelmatig een breiwerkje mee naar vergaderingen en wordt breed gewaardeerd voor haar toegankelijkheid. Vestagers bijzondere werkwijze en persoonlijkheid blijven ook buiten de politiek niet onopgemerkt: ze diende als inspiratie voor het hoofdpersonage in de hitserie Borgen. Haar sociaal-liberale achtergrond en opvoeding door twee politiek actieve Lutherse dominees, die haar een grote maatschappelijke betrokkenheid bijbrachten, zijn goed te herkennen in haar aanpak.
Om tot een compromis te komen, is machtsstrijd volgens Vestager onvermijdelijk. Het is een vergissing om te doen alsof iedereen het eens is: dat leidt juist tot gevoelens van uitsluiting en verlies van vertrouwen. En wederzijds vertrouwen is voor Vestager de basis van een gezonde maatschappij. Ze vindt het daarom belangrijk om onpartijdig beleid te voeren en oneerlijk gedrag te bestraffen. Het verwijt dat ze een heksenjacht voert op alleen grote Amerikaanse bedrijven is volgens haar dan ook zeer onterecht.
Met de Digital Services Act en Digital Markets Act leverde Vestager baanbrekende wetgevingen op die de macht van grote techbedrijven beteugelen en de rechten van consumenten versterken. Ze legde de basis voor een digitale markt waarin transparantie, eerlijkheid en naleving van EU-wetgeving centraal staan. De afzwaaiende eurocommissaris was geliefd en gevreesd: ze durfde Big Tech het hoofd te bieden en maakte de interne markt een stukje eerlijker en rechtvaardiger.
Bronnen
Ballegeer, D. (2024, 11 september). Margrethe Vestager laat stevige erfenis na als mededingingsbaas. Financieel Dagblad. https://fd.nl/economie/1530510/margrethe-vestager-laat-stevige-erfenis-na-als-mededingingsbaas
Ballegeer, D., Berentsen, L., & Houtman, J. (2024, 10 september). Oordeel hoogste Europese rechter kost Apple en Google miljarden. Financieel Dagblad. https://fd.nl/economie/1530168/oordeel-hoogste-europese-rechter-kost-apple-en-google-miljarden
EU Digital Markets Act and Digital Services Act explained. European Parliament. (z.d.). European Parliament. https://www.europarl.europa.eu/topics/en/article/20211209STO19124/eu-digital-markets-act-and-digital-services-act-explained
Hakim, D. (2015, 15 april). The Danish Politician Who Accused Google of Antitrust Violations. The New York Times. https://www.nytimes.com/2015/04/16/business/international/margrethe-vestager-the-danish-politician-who-brought-antitrust-charges-against-google.html
Hancock, A., Mosolova, D., & Milne, R. (2024, 16 augustus). EU antitrust regime nears end of Margrethe Vestager era. Financial Times. https://www.ft.com/content/2eb6316c-6bdb-4a84-b8b9-112e0c942b83
Hebsgaard, T. (2018, 19 juli). Dit is de Eurocommissaris die Google miljardenboetes oplegt (en ze is nog lang niet klaar). De Correspondent. https://decorrespondent.nl/8523/dit-is-de-eurocommissaris-die-google-miljardenboetes-oplegt-en-ze-is-nog-lang-niet-klaar/92c5599d-d2e4-0266-3609-fe7f93c49cc3
Peeperkorn, M. (2018, 1 juni). Margrethe Vestager, de schrik van grote bedrijven: ‘We zitten midden in een nieuwe industriële revolutie’. De Volkskrant. https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/margrethe-vestager-de-schrik-van-grote-bedrijven-we-zitten-midden-in-een-nieuwe-industriele-revolutie~b79334ec/?referrer=https://www.google.com/
Peeperkorn, M., & Verhagen, L. (2022, 23 april). Europa draait digitale markt duimschroeven aan met tweede grote en ‘historische’ techwet. De Volkskrant. https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/europa-draait-digitale-markt-duimschroeven-aan-met-tweede-grote-en-historische-techwet~bcfdbd2e/
Stacey, K., Toplensky, R., & Sevastopulo, D. (2019, 26 juni). Donald Trump attacks EU action against US tech groups. Financial Times. https://www.ft.com/content/3eb00398-9815-11e9-8cfb-30c211dcd229
Vestager verdient pluim voor aanpak belastingontwijking. (2024, 12 september). Financieel Dagblad. https://fd.nl/opinie/1530537/vestager-verdient-pluim-voor-aanpak-belastingontwijking
Van Houdenhove, I. (2017, 23 november). Eredoctor Margrethe Vestager: “Ik wijs niemand met de vinger”. KU Leuven. https://nieuws.kuleuven.be/nl/2017/vestager
