De volwassen van morgen
In zijn column neemt Berrie de lezer mee bij wat hem opvalt tijdens zijn werkzaamheden als directeur van Charge.
Kortgeleden was ik aanwezig bij een mooi project waarin jonge kinderen gevraagd werd om na te denken wat zij het allerbelangrijkste vinden. Wat voor hen van waarde is. En wat hun zorgen over de toekomst zijn. Ik en mijn collega’s van een aantal andere politiek-wetenschappelijke bureaus kregen opnamen te horen waarop kinderen hierover vertelden. “Hebben we over twintig jaar nog groenten?”, vroeg een van de kinderen. “Zullen er nog bloemen zijn?”, vroeg iemand anders.
Kinderen vragen niet naar klimaatkansen of koolstofkringlopen. Ze willen weten of de wereld, hun wereld, er straks nog is. Of de aarde nog in staat zal zijn om hen van eten te voorzien. Het zijn precies deze vragen die wij als volwassenen ook zouden moeten stellen. Waar wij ons verliezen in de technische details, weten kinderen feilloos de kern te raken.
Het is een valkuil waar we vaker in tuimelen. Paul van Hooft gaf een ander voorbeeld in het gesprek over defensie dat ik met hem voerde voor onze podcast ‘Europa Dichterbij’. Defensie wordt volgens hem te vaak besproken onder een deken van normen en instituties. Maar, betoogde Paul, het gaat niet over militaire verdragen of multilaterale machten, het gaat over onze veiligheid.
Het draait niet om klimaatcompensatie of carbonvoetafdrukken, het draait om de vraag of we een leefbare wereld voor onze kinderen achterlaten. De vragen van kinderen doen er niet alleen toe omdat zij de volwassenen van morgen zijn, maar omdat zij nu al zien wat er echt toe doet. Het wordt tijd dat we de grote vragen aan kinderen gaan stellen.
Al blijft het de vraag of we zouden luisteren. Vorige week luidden vijftienduizend klimaatwetenschappers opnieuw de noodklok. Hun oproep is glashelder: zonder onmiddellijke actie dreigen mondiale scenario’s van ongekende rampen met onnoemelijk lijden van zowel mensen als andere levende wezens. De waarschuwing haalde, in tegenstelling tot de tenenkrommende zondebokpolitiek rondom de asielnoodwet van minister Faber, nauwelijks de voorpagina’s. Ze liet geen politieke aardverschuiving achter.
Terwijl we, om de urgentie van de klimaatcrisis te voelen, de prangende vragen van kinderen echt niet nodig hebben. De tekenen zijn overal zichtbaar: verzengende hittegolven en droogte bedreigen Zuid-Europa, overstromingen teisteren Centraal-Europa. We weten het, we zien het, maar een gevoel van urgentie blijft uit.
Laten we hopen dat de kinderen van nu, als ze de volwassenen van morgen worden, ook een beetje kind blijven.
Bronnen
William J Ripple, Christopher Wolf, Jillian W Gregg, Johan Rockström, Michael E Mann, Naomi Oreskes, Timothy M Lenton, Stefan Rahmstorf, Thomas M Newsome, Chi Xu, Jens-Christian Svenning, Cássio Cardoso Pereira, Beverly E Law, Thomas W Crowther, The 2024 state of the climate report: Perilous times on planet Earth, BioScience, 2024. https://doi.org/10.1093/biosci/biae087