Havels terugkeer naar Europa
Elke maand plaatst Charge een kort artikel over een belangrijk persoon uit de Europese geschiedenis, vandaag is het 87 jaar geleden dat Václav Havel geboren is.
"Als ik mezelf beschouw als een Europeaan, betekent dat niet dat ik ophoud een Tsjech te zijn. In feite is het tegenovergestelde het geval: als Tsjech ben ik ook een Europeaan. Europa is het thuisland van onze thuislanden." - Václav Havel voor het Europese Parlement in 2009
Václav Havel was een revolutionair, dissident, president, auteur en dichter. Hij speelde een cruciale rol in een geweldloze revolutie tegen het communistische regime, de Fluwelen Revolutie, die plaatsvond in Tsjecho-Slowakije in 1989. Zijn presidentschap stond in het teken van de overgang naar de democratie, waarbij hij de toetreding van Tsjechië tot de Europese Unie zag als een cruciale stap.
In 1997 zette Havel zijn visie over The Future of European History op papier. Destijds meende havel dat de term “Europa” drie betekenissen had. De eerste betekenis zou geografisch zijn.
De tweede verwijst naar de niet-communistische Europese landen die decennialang aan hun democratische systemen hebben kunnen werken. Postcommunistische landen verlangden naar een 'Terugkeer naar Europa', maar Havel beschouwde deze definitie van Europa als te veel gericht op economie en te weinig op filosofische reflectie.
De derde betekenis is complexer, niet zomaar aan te wijzen in een atlas, en omvat het gedeelde lot, geschiedenis, waarden en cultuur van Europa, wat Havel omschreef als een 'spiritueel gebied.' Havel geloofde dat Europa onvermijdelijk moest verenigen om culturele desintegratie te voorkomen. 'Op de lange termijn zou Europa alleen schade oplopen als het naliet uit te breiden' (zie The Future of European History, pagina 4).
Havel was visionair op het gebied van uitbreiding, maar 'uitbreidingsmoeheid' in Brussel heeft kandidaat-landen in de steek gelaten en autocratische invloeden van Rusland en China zijn merkbaar in de westerse Balkan. De voltooiing van de 'Terugkeer naar Europa' is onzeker, met democratische uitdagingen in sommige postcommunistische landen zoals Polen en Hongarije, terwijl het thuisland van Havel, Tsjechië, succesvol is sinds hun toetreding in 2004. De geschiedenis zal laten zien of de visie van Havel over de toekomst van Europa tot bloei komt[1] .
Bibliografie
Václav Havel: Parliament dedicates building to former Czech president | News | European Parliament. (2017, June 7). https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20170630STO78716/vaclav-havel-parliament-dedicates-building-to-former-czech-president
